Kuruma İtiraen Şikayet Başvurusunun Süresinden Sonra Başvuru Yapılmış Olması

Karar Tarihi         : 16.07.2020

Karar No              : 2020/UH.I-1230

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/251693 İhale Kayıt Numaralı “İzban Aş 1 Yıllık 30000 Mönü Öğlen ve Akşam Yemeği 4000 Mönü Kahvaltı Taşımalı Yemek Hizmet Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

İzmir Banliyö Taşımacılığı Sistemi Ticaret A.Ş. tarafından 11.06.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “İzban Aş 1 Yıllık 30000 Mönü Öğlen ve Akşam Yemeği 4000 Mönü Kahvaltı Taşımalı Yemek Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak başvuru sahibince 03.07.2020 tarih ve 29339 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan dilekçe ile başvuruda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/1069 sayılı dosya kapsamında yapılan inceleme neticesinde ön inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Ön inceleme raporu ve ekleri incelendi.

Başvuru dilekçesinde özetle; ihalenin ilk oturumunda açıklanan yaklaşık maliyetin hesaplanmasında hata olduğu, ihale dokümanında düzenlenen personel ile verilen örnek menüler ve ek menülerde ki yemeklerde istenen malzeme gramajları dikkate alındığında yaklaşık maliyetin piyasa şartlarında çıkacak maliyetin neredeyse % 50 üzerinde hesaplandığı, bu nedenle açıklanan yaklaşık maliyetin kamu zararına neden olacağı, idarenin 2019 yılında yaptığı ihalede 32.000 menü öğlen ve akşam yemeği ile 5.000 öğün kahvaltı için açıklanan yaklaşık maliyetin 394.690,00 TL olduğu ve yapılan bu ihalede sözleşmenin yaklaşık maliyetin çok üzerinde bir bedel ile imzalandığı, 2018 yılında yapılan ihalede ise 32.000 öğün öğlen ve akşam yemeği ile 5.000 öğün kahvaltı için yaklaşık maliyetin 321.750,00 TL olarak açıklandığı ve ihalede 317.300,00 TL tutarında teklif ile sözleşme imzalandığı, üç yıl içinde yapılan yaklaşık maliyetlere bakıldığında idari ve teknik şartnamelerinin de benzer nitelikte olduğu ve yemek öğün sayılarının daha az olmasına rağmen yaklaşık maliyetin 2018 yılına göre % 107 ve 2019 yılına göre de % 69 artmış olmasının açıklığa kavuşturulması ve herhangi bir hesap hatası var ise düzeltilmesi gerektiği, devletin açıkladığı asgari ücret teknik şartnamede alınacak hizmetler ile ilgili verilen menüler ile yemek ve malzeme gramajları değerlendirildiğinde piyasa koşullarına göre yaklaşık maliyetin 500.000,00 TL’sı tutarı geçmemesi gerektiği yönündeki şikayet başvurularının yaklaşık maliyetin doğru olduğu gerekçesiyle idarece reddedildiği,  idarenin vermiş olduğu cevap ile iddialarının doğru olduğunu açıkça teyit ettiği, yaklaşık maliyetin teklif alınan firmalardan alınan fiyat teklifleri ile yapıldığının anlaşılmasının zor olmayacağı, ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak açıklanan Ege Sofra’nın kağıt üzerinde sahibi olan Havva Üstün’ün eşi Bayram Üstün tarafından fiyat araştırmasına verilen cevapların organize edildiğini anlamanın zor olmayacağı, geçmiş yıllarda idarenin ihaleleri üzerinde kalan Köprüm, Antor ve Assos firmalarının da aynı şahsa ait firmalar olduğu, yukarıda yer alan firmalar ile birlikte Ege Sofra ve şu anda İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne ait işleri de yapan Zümre firmasının da aynı şahsa ait olduğu, Bayram Üstün’ün yukarıda firmalarda ve ihalesine katıldığı idarelerdeki (örneğin: Karabağlar Belediyesi, İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir Aile Çalışma ve Sosyal İl Müdürlüğü ihalelerine de Ege Sofra ve Bayram Üstün’ün katıldığı, idarelerin ihale tarihindeki kamera kayıtları ile Bayram Üstün’e ait telefon kayıtları incelendiğinde iddialarının doğru olduğunun anlaşılacağı, idare tarafından iddia edildiği üzere evraklar üzerinde Bayram Üstün’ün imzasının olmaması ve Ege Sofra firmasında adının geçmemesi ihale günü idare yemekhanesinde yapılan firmanın teklifini yazdığı gerçeğini değiştirmeyeceği, ayrıca firmalardaki bilgisayarlar bile incelense yukarıdaki firmalar arasındaki ilişkilerin rahatlıkla görüleceği, aynı ihalede SMC – Temsa İş Ortaklığı olarak teklif veren Murat Gültekin’in de bu çalışmaların içerisinde olduğu, kendisinin de ihaleye fesat karıştırmaktan yaklaşık iki yıl kadar tutuklu olduğu ve şu anda ağır ceza mahkeme sürecinin devam ettiği, çocukları adına kurduğu firmalar ile ihaleye giremeyecek olmasına rağmen ihaleye teklif sunduğu, ihaleye katılanları ihale ortamında etkilemeye çalıştığı, anlattıkları her şeyin ihale günü kamera kayıtları ile Bayram Üstün ve Murat Gültekin’e ait telefonlar ile yapılan görüşmeler neticesinde açıkça görüleceği, yaklaşık maliyetin piyasanın reel koşullarında gerçekçi bir şekilde güncellendiğinde ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklifin kendilerinin olduğunun görüleceği iddialarına yer verilmiştir.

Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde “Teklifler ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar idareye verilir. İhale komisyonunca ihale dokümanında belirtilen saatte kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye başlanır. İhale komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. 30 uncu maddenin birinci fıkrasına uygun olmayan zarflar bir tutanak ile belirlenerek değerlendirmeye alınmaz. Zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır.

           İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır.” hükmü,

           Anılan Kanun’un “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.” hükmü, aynı maddenin onbirinci fıkrasında “…c) Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikâyete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikâyet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine, karar verilir…” hükmü,

          Aynı Kanun’un “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.

          …

İdare, şikayet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli bir karar alır.  Alınan karar, şikayetçi ile diğer aday veya istekliler  ile istekli olabileceklere karar tarihini izleyen üç gün içinde bildirilir. İlan ile ihale veya ön yeterlik dokümanına yönelik başvurular dışında istekli olabileceklere bildirim yapılmaz.

         Belirtilen süre içinde bir karar alınmaması durumunda başvuru sahibi tarafından karar verme süresinin bitimini, süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda ise başvuru sahibi dahil aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idarece alınan kararın bildirimini izleyen on gün içinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir…” hükmü,

            İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür…” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16’ncı maddesinde “(1) Başvurular öncelikle; …

c) Başvurunun süresinde yapılıp yapılmadığı,…yönlerinden sırasıyla incelenir.” hükmü yer almaktadır.

Başvuru sahibinin iddiasında yaklaşık maliyetin çeşitli nedenlerle yanlış hesaplandığı ve yaklaşık maliyetin piyasanın reel koşullarında gerçekçi bir şekilde güncellendiğinde ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklifin kendilerinin olduğunun görüleceği yönünde hususlar ifade edilmekte olup, şikâyete konu işlemin farkına varılma tarihi olarak yaklaşık maliyetin açıklandığı ihale tarihinin esas alınması gerektiği anlaşılmaktadır.

Yapılan inceleme sonucunda, başvuru sahibinin yaklaşık maliyeti öğrendiği tarihin ihale tarihi (11.06.2020) olduğu, öte yandan başvuru sahibince çeşitli gerekçelerle birlikte yaklaşık maliyetin hatalı hesaplandığına yönelik olarak idareye 26.06.2020 tarihinde şikâyet başvurusunda bulunulduğu, söz konusu şikâyet başvurusu üzerine 26.06.2020 tarihinde idarece karar alındığı ve aynı tarihte söz konusu kararın başvuru sahibine Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP) üzerinden tebliğ edildiği görülmüştür.

Bu itibarla 11.06.2020 tarihini izleyen on gün içinde en geç 21.06.2020 günü mesai bitimine kadar başvuru sahibince Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulması gerekirken, bu süre sona erdikten sonra 26.06.2020 tarihinde başvuruda bulunulduğu anlaşılmıştır.

Bu nedenle, başvuru sahibinin iddiasının 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince süre yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Başvurunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.