İhalenin İptali Nedeniyle İtirazen Şikayet Başvurusunun Reddi

Karar No              : 2021/UH.I-444

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/643394 İhale Kayıt Numaralı “2021 Yılı Temizlik Hizmetleri İçin Sürücüsüz Araç Kiralama” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Pazarcık Belediye Başkanlığı Temizlik İşleri Müdürlüğü tarafından 21.12.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2021 Yılı Temizlik Hizmetleri İçin Sürücüsüz Araç Kiralama” ihalesine ilişkin olarak Clas Turz. Gayrimnkl. İnş. Lojstk. Oto Kirlm. Tem. ve Kat. At. Top. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 04.01.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 05.01.2021 tarihli yazısı ile üzerine, başvuru sahibince 14.01.2021 tarih ve 2068 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 13.01.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2021/107 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, taraflarına gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısının içeriği ve gönderiliş tarihinin uygun olmadığı, şöyle ki;

a) İdare tarafından öncelikli olarak, e-teklif kapsamında beyan edilen bilgi ve belgelerin uygun olup olmadığının değerlendirilmesi amacıyla söz konusu bilgi ve belgeleri tevsik edici belgelerin isteklilerden talep edilmesi, bu inceleme sonucunda teklifinin uygun olduğu tespit edilen ve sınır değerin altında kalan isteklilere aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısı gönderilmesi gerekirken, bahse konu belgeler talep edilmeden önce aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısının gönderildiği,

b) İdare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında, yapılacak açıklamalar için makul bir süre tanınması ve önemli teklif bileşenlerinin belirtilmesi gerekirken, söz konusu yazısın bahsi geçen hususlara uygun olarak oluşturulmadığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye…yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Elektronik ihale” başlıklı 59/A maddesinde “…(5) e-teklifler EKAP üzerinden, yalnızca teklif mektubu ve ekleri doldurularak hazırlanır ve e-imza ile imzalanarak ihale tarih ve saatine kadar gönderilir…

(9) İhale dokümanında belirtilen geçici teminat mektubu, katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin değerlendirme, istekliler tarafından beyan edilen bilgi ve belgelerden; EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak temin veya teyit edilebilenler için sorgulama sonucunda elde edilen bilgiler; belirtilen yöntemle temin veya teyit edilemeyenler için ise yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgiler esas alınarak yapılır. Bu değerlendirme sonucunda ihalede öngörülen şartları sağlamadığı anlaşılan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.

(10) Geçerli tekliflerden ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olması öngörülen tekliflerin sahiplerine, Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin 21’inci maddesinin ikinci fıkrasına uygun olarak alınmayan geçici teminat mektupları ile beyan ettikleri bilgi ve belgelerden, EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayanlara ilişkin tevsik edici belgeleri ve bunların eklerini, belgelerin sunuluş şekline uygun olarak sunmaları için makul bir süre verilir. Verilen süre içerisinde beyan edilen bilgi ve belgeleri doğrulayan belgeleri sunmayan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir…” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir. 

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

79.3.2. 79.2.2’nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir…” açıklaması,

Teklifi sınır değerin altında kalan 5 adet istekliye 22.12.2020 tarihinde tebliğ edilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında “…Belediyemiz Temizlik İşleri Müdürlüğü tarafından ihale edilen “2021 Yılı Temizlik Hizmetleri İçin Sürücüsüz Araç Kiralama Hizmet Alımı” ihalesine vermiş olduğunuz teklif incelenmiş olup komisyonumuzca yapılan hesaplama sonucunda teklifinizin sınır değer altında kaldığı tespit edilmiştir. Teklif cetvelinde vermiş olduğunuz fiyatlarla ilgili aşırı düşük açıklamalarınızı Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesine göre temin edilecek belgeler ile birlikte yazının tebliğinden itibaren 5 gün içerisinde idaremize göndermenizi rica ederim.” ifadelerinin yer aldığı, idareye 3 adet istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması sunulduğu, idarece yapılan inceleme sonucunda söz konusu açıklamaların uygun bulunduğu, bu kapsamda idare tarafından ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif sahibi olması öngörülen isteklilere, beyan ettikleri bilgi/belgeleri tevsik edici belgelerin sunulmasını talep eden 29.12.2020 tarihli ve 643394/12 sayılı, 29.12.2020 tarihli ve 643394/13 sayılı yazıların gönderildiği anlaşılmıştır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamaları ile ihale dokümanında yer alan düzenlemelerden; e-teklif alınmak suretiyle yapılan inceleme konusu ihalede, tekliflerin EKAP üzerinden yalnızca teklif mektubu ve eklerinin doldurularak hazırlanacağı, ihale dokümanında belirtilen geçici teminat mektubu, katılım belgeleri ve yeterlik kriterlerine ilişkin değerlendirmenin, istekliler tarafından beyan edilen bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak temin veya teyit edilebilenler için, sorgulama sonucunda elde edilen bilgiler; belirtilen yöntemle temin veya teyit edilemeyenler için ise yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgiler esas alınarak yapılacağı, verilen teklifler değerlendirildikten sonra, teklif mektubu ve geçici teminatının uygun olduğu tespit edilen isteklilerin teklifleri göz önünde bulundurulmak suretiyle ihale komisyonu tarafından sınır değer hesaplaması yapılacağı, teklifi sınır değerin altında kalan geçerli teklif sahibi isteklilerden teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili aşırı düşük teklif açıklaması talep edileceği anlaşılmaktadır.

Ayrıca, aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesinin ve aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilmesinin zorunlu olduğu, aşırı düşük teklif sahibi istekliler tarafından Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2’nci maddesinde sayılan yöntemler kullanılarak açıklama yapılacağı, aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan istekliler arasından ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif sahibi olması öngörülen isteklilere, Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin 21’inci maddesinin ikinci fıkrasına uygun olarak alınmayan geçici teminat mektupları ile beyan ettikleri bilgi ve belgelerden, EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayanlara ilişkin tevsik edici belgeleri ve bunların eklerini sunmaları için makul bir süre verileceği, verilen süre içerisinde beyan edilen bilgi ve belgeleri doğrulayan belgeleri sunmayan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılacağı anlaşılmaktadır.

İdari Şartname’nin 31.8’inci maddesinde yer alan “ihalede öngörülen şartları sağlamadığı anlaşılan…teklifler değerlendirme dışı bırakılarak ya da aşırı düşük teklif açıklaması yeterli görülmeyen teklifler reddedilerek” ifadelerinden hareketle öncelikli olarak aşırı düşük teklif açıklaması talep edilecek istekliler bakımından ihalede istenen yeterlik koşullarının sağlanıp sağlanmadığının tespit edilmesi, bunu müteakip geçerli teklif sahibi olarak belirlenen isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerektiği, ancak somut olayda idare tarafından ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif sahibi olması öngörülen isteklilerden beyan ettikleri bilgi ve belgeleri tevsik edici belgelerin, aşırı düşük açıklamalarının değerlendirilmesi sonrasında talep edildiği anlaşılmışsa da, açıklamaları uygun kabul edilen isteklilerden yeterlik koşullarını sağlamayan istekli bulunduğu yönünde idarece yapılan bir tespit bulunmadığından, bahse konu durumun esasa etkili bir aykırılık oluşturmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Diğer taraftan, idarece teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen isteklilere 22.12.2020 tarihinde tebliğ edilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında “…Teklif cetvelinde vermiş olduğunuz fiyatlarla ilgili aşırı düşük açıklamalarınızı Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesine göre temin edilecek belgeler ile birlikte yazının tebliğinden itibaren 5 gün içerisinde idaremize göndermenizi rica ederim.” ifadelerine yer verildiği tespit edilmiş olup, bu bağlamda söz konusu isteklilere açıklamalarını sunmaları için üç iş gününden az olmamak üzere idarenin takdir yetkisi kapsamında makul bir süre verildiği görülmüşse de, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin bahse konu yazıda belirtilmediği, söz konusu yazının bu haliyle, aşırı düşük teklif açıklamasının hazırlanması, değerlendirilmesi ve incelenmesine olanak tanımadığı anlaşıldığından, ihale komisyonu tarafından teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin isteklileri tereddüte düşürmeyecek şekilde belirtilmesi suretiyle aşırı düşük teklif sorgulamasının yeniden yapılması gerektiği, başvuru sahibinin anılan hususa yönelik iddiasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ihale komisyonu tarafından teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin, somut ve net bir şekilde aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında belirtilmesi suretiyle aşırı düşük teklif sorgulamasının yeniden yapılması gerekmekte ise de 27.01.2021 tarihli ve 2021/UH.I-237 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile ihalenin iptaline karar verildiğinden itirazen şikâyet başvurusunun reddi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.

Yorum Ekle