İhale Dokümanının İhale İlanına Yansımayan Düzenlenmelerine Yönelik İddiaların Uyuşmazlığa Konu Hususun Öğrenildiği Tarihi İzleyen Günden İtibaren On Gün İçinde Ve Her Durumda İhale Gününden 3 İş Günü Öncesine Kadar Yazılı Şekilde İleri Sürmesi Gerektiği
Karar No : 2021/UH.I-728
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2021/67712 İhale Kayıt Numaralı “Sürücüsüz ve Yakıtsız Araç Kiralama Hizmet Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Sarıyer Belediye Başkanlığı Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü tarafından 12.03.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Sürücüsüz ve Yakıtsız Araç Kiralama Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Halil Çalık’ın 08.03.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 16.03.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 19.03.2021 tarih ve 14643 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 19.03.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/526 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
…
3) İdareye şikâyet başvurusunda yer almayan ancak itirazen şikâyete konu edilen aşağıdaki iddiaların esastan incelenmesi gerektiği, şöyle ki;
3.1) İdari Şartname’nin 25.1’inci maddesinde ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderlerinden teklif fiyata dâhil olacak giderlerin, 25.3’üncü maddesinde ise diğer giderlerin belirtilmesi gerektiği, ancak İdari Şartname’nin 25.1’inci maddesinde tüm gider kalemlerinin belirtildiği ve bu durumun Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme’nin 29 numaralı dipnotuna aykırı olduğu, İdari Şartname’nin 25.2’nci maddesinde ise “25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.” düzenlemesinin yapıldığı, ancak sözleşmenin uygulanması aşamasında yeni bir iş kaleminin eklenmesi durumunda bu iş kalemini hakedişine yansıtamayan yüklenicinin mağdur olacağı, bu sebeple söz konusu düzenlemenin mevzuata aykırı olduğu,
.2) İhale dokümanında yer alan düzenlemelerde araçların şehir içinde, şehirlerarası ve yurtdışı görevlerde 24 saat esasına göre kiralanacağının belirtildiği, ancak ortalama “km” veya çalışma saati bilgisine yer verilmediği, bakım onarım maliyetlerinin kat edilen mesafeye göre değiştiği dikkate alındığında söz konusu belirsizliğin maliyet öngörülebilmesini ve sağlıklı teklif fiyatı oluşturulmasını engellediği,
3.3) Teknik Şartname’de, ihale konusu işte çalıştırılacak araçların önemli bir kısmının (% 78’i) en az 2020 model olacağına dair düzenleme yapıldığı, isteklilerden ihaleye katılım aşamasında araçların kendi malı olması hususuna ilişkin belge istenmemiş olsa da pandemi nedeniyle araç temininde önemli güçlüklerin yaşandığı, söz konusu düzenlemenin Kamu İhale Genel Tebliği’nde yapılan değişikliklere aykırı bir şekilde mevzuatın etrafından dolanarak ihaleye katılım aşamasında bu araçları envanterinde bulundurmayan isteklilerin ihale tarihi ile işin başlama tarihi arasında bahse konu araçları temin etme güçlüğü nedeniyle teminatın gelir kaydedilmesi, ihalelere katılmaktan yasaklanması vb. yaptırımlara karşı karşıya kalınmasına neden olacağı, idarenin bir anlamda kendi malı araç sahibi olunmasını istediği ve bahse konu düzenlemenin kendi malı araçları olmayan istekliler aleyhine bir durum ortaya çıkaracağı, ihale tarihi itibariyle bu araçlara sahip olan isteklilere avantaj sağlayacağından dolayı ihaleye katılımı ve rekabeti engelleyerek kamu zararına neden olacağı, bu sebeple söz konusu düzenlemenin mevzuata aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
…
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikâyet süresi; ihale sürecindeki şikâyete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.
(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikâyetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.
(3) Kuruma itirazen şikâyet süresi; şikâyet veya itirazen şikâyet üzerine idare tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Süreler;
…
c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikâyete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,
ç) Şikâyet üzerine idare tarafından verilen kararın bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi, on gün içerisinde karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini,
d) İhalenin iptali kararına karşı yapılan itirazen şikâyet başvurularında ise iptal kararının bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi,
izleyen günden itibaren başlar.
(2) Tatil günleri sürelere dahildir. Sürenin son gününün tatil gününe rastlaması halinde, süre tatil gününü izleyen ilk iş gününün bitimine kadar uzar. Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikâyet başvurularının, ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılması zorunludur.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında “İdarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikayet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikayet başvurusuna konu edilemez ” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında “… İdareye başvuru konularının yanı sıra yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen şikayet başvurusunun incelenmesinde idareye başvurusu konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz” açıklaması bulunmaktadır.
Başvuru sahibinin 3.1, 3.2 ve 3.3’üncü maddesindeki iddialarının 08.03.2021 tarihli idareye şikayet başvurusuna konu edilmediği, söz konusu iddianın ilk kez 19.03.2021 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikâyet başvurusunda yer aldığı tespit edilmiştir.
halelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında yer alan hüküm ile İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan açıklama şikâyet başvurusunda belirtilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceğini açıkça ifade etmektedir.
Dolayısıyla; söz konusu mevzuat hükümleri uyarınca, başvuru sahibi tarafından öncelikle idareye şikayet başvurusunda bulunulması gerektiğinden ve bu iki aşamalı idari başvuru yolunda şikayet yoluna başvurulmadan itirazen şikayet yoluna başvurulamayacağından, şikayet başvurusunda ileri sürülmeyen iddiaların da itirazen şikayet başvurusunda ileri sürülmesi mümkün olamayacaktır.
Bu çerçevede şikayet başvurusu; Kurul kararının alınmasından önceki süreçte uyuşmazlık konusu hususla ilgili tarafların haklarını veya mevcut hukuki durumlarını sınırlayan ya da değiştiren bir zorunlu idari başvuru yolu olup, idarelere kendi vakıa, gerekçe ve delillerini ileri sürme fırsatı tanıyarak Kurul kararına ilişkin idari usulün bir parçası olması nedeniyle, önemli bir usuli güvence teşkil etmektedir.
Netice itibarıyla, yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca idareye şikâyet başvurusunda dile getirilmeyen hususların; şikâyet başvurusu üzerine idare tarafından alınan kararda belirtilen hususlar hariç, itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceği anlaşılmaktadır. Buna göre, başvuru sahibinin iddiasının şekil yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan, ihale dokümanının ihale ilanına yansımayan düzenlenmelerine yönelik uyuşmazlık konusu olan iddiaların, bunu ileri süren istekli olabilecek tarafından iddia konusu hususun ihale dokümanının edinildiği tarihi izleyen 10 gün içinde ve her durumda ihale gününden 3 iş günü öncesine kadar bu iddiaları incelemek ve sonuçlandırmakla yetkili makamlar nezdinde ileri sürülmesi de gerekmektedir.
Buna göre, idareye şikâyet başvurusunda dile getirilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceği anlaşılmakla birlikte, idareye sunulan şikayet dilekçesinde bulunmayan ancak Kuruma sunulan itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddiaların incelenmesinin Kamu İhale Kurumunun yetkisi dahilinde olduğu ileri sürülse dahi, ihale dokümanının ihale ilanına yansımayan düzenlenmelerine yönelik söz konusu iddiaların, ihale dokümanının edinildiği tarihi izleyen 10 gün içinde ve her durumda ihale gününden 3 iş günü öncesine kadar ileri sürülme zorunluluğu bulunmaktadır. Dolayısıyla süresinde ileri sürülmeyen iddiaların da süre aşımı sebebiyle Kurum tarafından incelenmesi mümkün bulunmamaktadır.
Bu itibarla, başvuru sahibinin ihale dokümanının ihale ilanına yansımayan düzenlenmelerine yönelik bahse konu iddialarını uyuşmazlığa konu hususu öğrendiği 08.03.2021 tarihini izleyen günden itibaren on gün içinde ve her durumda ihale gününden 3 iş günü öncesine kadar yazılı şekilde ileri sürmesi, bir diğer deyişle başvuruda bulunması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 19.03.2021 tarihinde itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının süre yönünden de reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.
Yorum Ekle