Ekonomik Şartlar Kapsamında Sonra Düzenlenen Hakedişler İçin Kur Farkı Verilmesi – Kamu Zararı

Yılı          2018

Dairesi  6

Karar No              748

İlam No                126

Tutanak Tarihi   23.6.2020

Hakediş Ödemesi

Denetçi tarafından, “…. Camiilerinin Restorasyonu İşi”nde Sözleşmesinde yer almamasına rağmen “Döviz Kuru Farkı” ödenmesi sonucu kamu zararına neden olunduğu iddia edilmişse de;

…. Camiilerinin Restorasyonu işi 2014 yılında Vakıf Kültür Varlıkları İhale Yönetmeliği kapsamında herhangi bir kur farkı uygulanmaksızın ihale edilmiştir.

20.02.2017 tarihinde Uygulama İşleri Tip Sözleşmesi’nin “Sözleşmenin Türü ve Bedeli” başlıklı altıncı maddesinde düzenleme yapılarak yüklenicilerin döviz kurundaki ani gelişmelerin olumsuz etkilerinden korunmaları sağlanmıştır.

Sorumluların göndermiş oldukları savunmalardan, 2017 yılından önce ihale edilen işin yüklenicisinin vermiş olduğu dilekçe ile birçok inşaat malzemesinin ve işçiliğin yurt dışından döviz bazında temin edildiği TL-Döviz arasında oluşan önemli farkın nakliyelerde, malzeme ve işçilikte aşırı artış meydana getirdiği ve işlerin her safhasını olumsuz etkilediği ve mağduriyetler yaşandığı dile getirilerek işlerin sağlıklı olarak bitirilebilmesi için döviz kuru farkına ilişkin düzenlemenin kendi sözleşmelerine de yansıtılmasını ve uygulamada birlik sağlanmasını talep ettikleri bu kapsamda Hukuk Müşavirliği görüşü ve Genel Müdürlüğün oluru ile döviz kuru farkına cevaz veren düzenlemenin 20.02.2017 tarihinden önce ihale edilen işler için 16.08.2018 tarihinden sonra gerçekleştirilen imalatlara uygulanması için sözleşmenin ilgili maddesinde düzenleme yapıldığı anlaşılmıştır.

Döviz kurunda meydana gelen ani artış yurt dışında ifa edilen işlerde yüklenicilerin mevcut sözleşme şartları dahilinde işlerini devam ettirmelerini zorlaştırmıştır. Ekonomik şartlar kapsamında 16.08.2018 tarihinden sonra düzenlenen hakedişler için kur farkı verilebileceği değerlendirilmiş olup kamu zararına neden olunmamıştır.

Bu nedenle, 16.08.2018 tarihinden sonra yapılan imalat kalemlerine döviz kuru farkı ödenebileceğinden …. TL için ilişilecek husus bulunmadığına 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy çokluğuyla karar verildi.

Karşı Oy:

Başkan …. ve Üye .’nun karşı oy gerekçesi:

Bahsi geçen İşe ait Sözleşmenin “Sözleşmenin Türü ve Bedeli” başlıklı 6’ncı maddesinde; “Bu Sözleşme, birim fiyat sözleşme olup, ihale dokümanında yer alan ön ve/veya kesin projelere ( ihale dokümanında mevcut olan projelere göre biri veya her ikisi yazılır) ve bunlara ilişkin mahal listeleri ile birim fiyat tariflerine dayalı olarak, İdarece hazırlanmış birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için yüklenici tarafından teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan tutarların toplamı olan …. TL (….TürkLirası) bedel üzerinden akdedilmiştir.

Yapılan işlerin bedellerinin ödenmesinde, birim fiyat teklif cetvelinde yüklenicinin teklif ettiği ve sözleşme bedelinin tespitinde kullanılan birim fiyatlar ile varsa sonradan tespit edilen yeni birim fiyatlar esas alınır.” denilmiştir.

Sözleşme birim fiyatlı olup “Döviz Kuru Farkı” adı altında ödeme yapılmasına imkan veren herhangi bir düzenleme bulunmadığı gibi Sözleşmenin sonraki mevzuat doğrultusunda hazırlanan yönetmelikle değiştirilmesi de o günkü ihale şartlarına uygun değildir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun “Kamu Zararı” başlıklı 71’inci maddesinin ikinci fıkrasında “Kamu zararının belirlenmesinde;

a) İş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması,”

Esas alınır.

….” belirtilmiştir.

Yukarıda ifade edildiği üzere iş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması kamu zararı olarak belirlenmiştir. Sözleşmesinde yer almamasına rağmen “Döviz Kuru Farkı” adı altında ödeme yapılması sonucu …. TL kamu zararına neden olunduğundan bu tutarın sorumlularından tazminine hükmedilmesi gerektiği düşüncesiyle çoğunluk görüşüne katılmıyoruz.