İŞÇİ STATÜSÜNE GEÇİRİLEN PERSONELİN ÜCRET ORANLARININ GEÇİŞ AŞAMASINDA FAZLA BELİRLENMESİ VE YÜKLENİCİ KARININ FİYAT FARKI KAPSAMINDA OLAN BİR TAKIM GİDER KALEMLERİ DAHİL BEDEL ÜZERİNDEN HESAPLANMASI

A) Personel çalıştırmaya dayalı hizmet alımı kapsamında çalıştırılan personelin Belediyede işçi statüsüne geçirilmesinde ücretlerin hatalı belirlendiği,

B) Yüklenici karının asgari işçilik maliyetinin hatalı belirlenmesi ve ikramiye, bayram yardımı, öğrenim yardımı gibi giderlerin de dahil edilmesi suretiyle hatalı hesaplandığı,

Görülmüştür.

A) 24.12.2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 696 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK’ye eklenen Geçici 24’üncü maddede;

“Şirketlerde işçi statüsüne geçirilenlerden, geçiş işlemi yapılırken mevcut işyerinin girdiği işkolunda kurulu işyerinden bildirilenlerin ücreti ile diğer mali ve sosyal hakları, bu madde kapsamındaki şirketlerde geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu iş sözleşmesinin bitimine kadar bu toplu iş sözleşmesinin uygulanması suretiyle oluşan ücret ile diğer mali ve sosyal haklardan fazla olamaz.”

Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımı Sözleşmeleri Kapsamında Çalıştırılmakta Olan İşçilerin Sürekli İşçi Kadrolarına veya Mahalli İdare Şirketlerinde İşçi Statüsüne Geçirilmesine İlişkin 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 23 ve Geçici 24’üncü Maddelerinin Uygulanmasına Dair Usul ve Esaslar’ın “İşçi statüsüne geçirilenlerin ücreti ile diğer mali ve sosyal haklarının belirlenmesi” başlıklı 49’uncu maddesinde de;

“İdarelerin şirketlerinde işçi statüsüne geçirilenlerden, geçiş işlemi yapılırken mevcut işyerinin girdiği işkolunda kurulu işyerinden bildirilenlerin ücreti ile diğer mali ve sosyal hakları, Geçici 24’ üncü madde kapsamındaki şirketlerde geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu iş sözleşmesinin bitimine kadar bu toplu iş sözleşmesinin uygulanması suretiyle oluşan ücret ile diğer mali ve sosyal haklardan fazla olamaz.”

denilmektedir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca Belediye şirketinde işçi statüsüne geçirilen personele eski ihale kapsamında ödenen mevcut ücretlerin ve ilave olarak toplu iş sözleşmesi ile kazanılan mali ve sosyal hakların aynen ödenmesi gerekmektedir. Dolayısıyla anılan mevzuat hükümleri uyarınca işçi statüsüne geçiş aşamasında işçilere ödenmek üzere belirlenen ücretlerin ve oranların değiştirilmesi mümkün değildir.

Yapılan incelemelerde;

……………. İşi ve ……………. İşi kapsamında çalışan 42 adet güvenlik görevlisi personelden mevzuat hükümleri uyarınca işçi statüsüne geçirilen 35 kişi olduğu görülmüştür. Ancak bu personele ödenecek olan ücret, her iki ihalenin idari şartnamesinde de brüt asgari ücretin %15 fazlası olarak belirtilmesine rağmen işçi statüsüne geçirilme sürecinde hazırlanan teknik şartnamede brüt asgari ücretin %20 fazlası olarak belirlenmiştir.

Her ne kadar Belediyece, yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine uygun hareket edilmeyerek işçi statüsüne geçirilen 35 personele brüt asgari ücretin %20 fazlası ücret belirlenmesi nedeniyle ……… TL kamu zararına neden olunmuşsa da, kamu zararı tutarı …….. A.Ş’den tahsil edilip …….. numaralı muhasebe işlem fişi ile kayıtlara alındığı anlaşıldığından sorgu konusu husus hakkında ilişik kalmadığına ve tahsilatın ilama derciine,

6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca İşbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, oybirliği ile,

B) Yukarıda açıklandığı üzere, personele ödenen ücrette oran değişikliği yapılarak asgari işçilik maliyetinin olması gerekenden fazla hesaplandığı, şirket karının da bu maliyete genel giderler ile fiyat farkı kapsamında olan ikramiye, bayram yardımı, öğrenim yardımı gibi giderlerin dâhil edilerek hesaplandığı görülmüştür.

09.04.2018 tarih ve 11608 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Bağlı Kuruluşları ile Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare Birliklerinin Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul ve Esaslar’ın 5’inci maddesinde aynen:

“…

(4) İdare tarafından şirkete personel gideri için yapılacak aylık ödemelerin toplamı, hizmet alımı sözleşmesinde öngörülen işçi ücretleri esas alınarak hesaplanan;

a) Asgari İşçilik maliyeti,

b) Asgari işçilik maliyeti üzerinden hesaplanan %4 sözleşme giderleri ve genel giderler,

c) İşçilikle bağlantılı ayni giderler,

ç) Asgari işçilik maliyeti ve işçilikle bağlantılı ayni giderler toplamı üzerinden %7’ye kadar belirlenecek kâr,

dâhil işçilik giderleri toplamını aşamaz. İşçi ücretlerinin tespitinde asgari ücrette meydana gelen artışlar dikkate alınır. Asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile işçilikle bağlantılı ayni giderler ve kâr oranı, kamu ihale mevzuatı esas alınarak belirlenir.

….”

Denilmektedir.

Asgari işçilik maliyetinin tanımının yer aldığı 22.08.2009 tarih ve 27327 sayılı Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78’inci maddesinde de;

“ a) Asgari İşçilik Maliyeti: İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil), nakdi yemek ve yol bedeli gibi prime esas kazancın hesabında esas alınan işçiliğe bağlı diğer ödemeler ve işveren sigorta primlerinin toplam tutarı asgari işçilik maliyetini oluşturur.”

Hükmü yer almaktadır.

22.01.2015 tarih ve 29244 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Toplu İş Sözleşmesinden Kaynaklanan Fiyat Farkının Ödenmesine Dair Yönetmelik’in 5’inci maddesinde ise;

“Alt işveren işçilerinin ücret ve sosyal haklarında, toplu iş sözleşmesine bağlı olarak meydana gelecek artış sebebiyle her bir işçiye alt işveren tarafından yapılacak ilave ödeme neticesinde işçiliğe bağlı giderlerde oluşacak artışlar, kamu kurum ve kuruluşlarınca fiyat farkı olarak alt işverene ödenir.”

Düzenlemesi bulunmaktadır.

Yukarıda yer alan hükümler gereği asgari işçilik maliyeti ile işçilikle bağlantılı ayni giderler toplamı yüklenici karı matrahı olarak belirlenmiş olup bu tutarın %7’si yüklenici karı olarak ödenebilecektir.

Asgari işçilik maliyetinin; Belediye ile Şirket arasında imzalanan sözleşmede belirlenen brüt asgari ücretin %15 fazlası ile, nakdi yemek ve yol bedeli gibi prime esas kazancın hesabında esas alınan işçiliğe bağlı diğer ödemeler ile işveren sigorta primleri toplamından oluşması gerekmektedir. Toplu İş Sözleşmesi hükümlerinden gelen ilave ödemelerin ise, bu maliyete dâhil edilmeyerek fiyat farkı olarak ödeneceği anlaşılmaktadır. Ayrıca sözleşme ve genel giderler de mezkûr Usul ve Esaslar uyarınca asgari işçilik maliyetine dâhil edilmeyecektir.

Bu doğrultuda Belediye tarafından işçi statüsüne geçiş aşamasında hazırlanan teknik şartnamede yüklenici karı %4 olarak belirlenmiştir. Ancak yüklenici karının hesabına esas matrahın hesabında mevzuata aykırı olarak asgari işçilik maliyetine genel giderler ile ikramiye, bayram yardımı, öğrenim yardımı gibi ilave kalemlerin dâhil edildiği ve ücret oranlarının yanlış belirlendiği görülmektedir.

Ücret oranı değişikliği sebebiyle asgari işçilik maliyetinin fazla hesaplanması ve ilave gider kalemlerinin dahil edilmesi nedeniyle hatalı olan matrah üzerinden Şirkete kar ödenmesi sonucu …….. TL kamu zararına neden olunduğu anlaşılmışsa da, kamu zararı tutarı ………. A.Ş’den tahsil edilip ………. numaralı muhasebe işlem fişi ile kayıtlara alındığı anlaşıldığından sorgu konusu husus hakkında ilişik kalmadığına ve tahsilatın ilama derciine,

6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca İşbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, oybirliği ile, karar verildi.