Karar No : 2022/UH.II-370
İçerik
Başvuruya Konu İhale:
2021/578548 İhale Kayıt Numaralı “Düzce Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi 2022-2023 Yılları Yemek Hizmeti” İhalesi
Kurum Tarafından Yapılan İnceleme:
Düzce Üniversitesi Rektörlüğü Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi D.S.İ. tarafından 08.11.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Düzce Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi 2022-2023 Yılları Yemek Hizmeti” ihalesine ilişkin olarak Fesleğen Kurumsal Yemek Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin 03.01.2022 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 13.01.2022 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 24.01.2022 tarih ve 3477 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 24.01.2022 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2022/100 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale komisyonu kararında ihaleye ait yaklaşık maliyetin 12.373.980,00 TL ve sınır değerin 8.748.161,80 TL olarak belirtildiği, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Dunaysır Yem. Tem. Tur. İnş. Nak. Sağ. Hiz. Teks. Özel Eğit. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Borsa İn. Kay. Gıda Yem. Tem. İnş. Taah. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklinin ise 12.588.170,00 TL olduğu, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 9’uncu maddesi uyarınca anılan iş ortaklığının teklifinin yaklaşık maliyetin üzerinde olması ihale üzerinde kalan isteklinin teklifinin sınır değerin altında kalması sonucunu doğuracağı, dolayısıyla söz konusu isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulması gerektiği, ihale komisyonu kararında teklifi sınır değerin altında kalan istekli bulunmadığının belirtildiği ancak sınır değer hesabında ihalenin ilk oturumunda açıklanan yaklaşık maliyetin esas alınmasının hatalı olduğu, ihale komisyonu kararında yaklaşık maliyetin güncellendiğine ilişkin bir ifadenin de yer almadığı, yaklaşık maliyetin altında ve sınır değerin üzerinde teklif varken Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.3.2’nci maddesinde yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenebileceğine ilişkin bir açıklamanın bulunmadığı, tüm teklifler yaklaşık maliyetin üzerinde ise anılan Tebliğ maddesi uyarınca idare tarafından ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesine yönelik işlem tesis edilebileceği, aksi durumda yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenmesi yönünde tesis edilen işlemin ihalenin ilk oturumunda belirlenen sınır değerin değişmesine sebep olacağı,
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ayrıntılı fiyat ve gerektiğinde miktar araştırması yapılmak suretiyle ihale konusu işin KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. …” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9’uncu maddesinde “…(4) Yaklaşık maliyetin, hesaplandığı tarihten itibaren ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda, işi oluşturan unsurlara ilişkin maliyetler idarelerce, endeks üzerinden güncellenir. …” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;
1) Verilen hizmetin ekonomik olması,
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. …” hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifler” başlıklı 16.3’üncü maddesinde “16.3.1. Yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerin kabul edilip edilemeyeceği hususunda tereddütler olduğu anlaşılmaktadır. İhale komisyonu;
a) Yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen her hangi bir husus olup olmadığını,
b) Yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığını,
c) Verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını,
Sorgulayarak verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese eder ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak, teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifi ve varsa ikinci teklifi belirlemek veya verilen teklif fiyatlarını uygun bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisine sahiptir.
16.3.2. Yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek aktarımının mümkün olması durumlarında teklifler kamu yararı ve hizmet gerekleri de dikkate alınarak kabul edilebilir. Bu durumda sorumluluk idareye aittir. …” açıklaması,
Anılan Tebliğ’in “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.
…
79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;
SD: Sınır değeri,
YM: Yaklaşık maliyeti,
n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,
T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini, …” açıklaması yer almaktadır.
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
…
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: Düzce Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi
ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibine bildirim” başlıklı 42’nci maddesinde “42.1. İhale üzerinde bırakılan istekliyle sözleşmenin imzalanamaması durumunda, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif fiyatının ihale yetkilisince uygun görülmesi kaydıyla, bu teklif sahibi istekliyle sözleşme imzalanabilir. …” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri ile doküman düzenlemelerinden, yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek aktarımının mümkün olması durumlarında teklifin kamu yararı ve hizmet gerekleri de dikkate alınarak kabul edilebileceği, isteklilerce verilen tekliflerin ihale komisyonu tarafından değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değerin hesaplanacağı, sınır değer hesabına ihalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin tekliflerinin dahil edileceği, teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanun’un 38’inci maddesine göre açıklama isteneceği, ayrıca ihale üzerinde bırakılan istekliyle sözleşmenin imzalanamaması durumunda, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif fiyatının ihale yetkilisince uygun görülmesi kaydıyla, bu teklif sahibi istekliyle sözleşme imzalanabileceği anlaşılmıştır.
Düzce Üniversitesi Rektörlüğü Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından 08.11.2021 tarihinde yapılan “Düzce Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi 2022-2023 Yılları Yemek Hizmeti” ihalesinin yaklaşık maliyet tutarının 12.373.980,00 TL olduğu, şikayete konu ihaleye 16 istekli tarafından teklif verildiği, ihalenin ilk oturumunda Muhammet Kalkışım tarafından sunulan teklif zarfı içerisinde birim fiyat teklif mektubu ve geçici teminat mektubu bulunmadığının anlaşıldığı, birim fiyat teklif mektubu ve geçici teminatı uygun olan 15 isteklinin teklifi sınır değer hesabına dahil edilerek sınır değerin 8.748.161,80 TL olarak hesaplandığı ve teklifi sınır değerin altında kalan istekli bulunmadığı, 23.12.2021 tarihli 1 no.lu ihale komisyonu kararıyla ihalenin ŞD Sos. Hiz. Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin ise Dunaysır Yem. Tem. Tur. İnş. Nak. Sağ. Hiz. Teks. Özel Eğit. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Borsa İn. Kay. Gıda Yem. Tem. İnş. Taah. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
Yapılan incelemede, Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan 79’uncu maddesinden, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinin sınır değer hesabına ihalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin tekliflerinin dahil edileceğinin anlaşıldığı,
Şikayete konu ihaleye 16 isteklinin katıldığı, 1 isteklinin teklif zarfı içerisinde birim fiyat teklif mektubu ve geçici teminat mektubu bulunmadığı gerekçesiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, 15 isteklinin birim fiyat teklif mektubu ve geçici teminat mektubu usulüne uygun olduğu idarece görülerek söz konusu isteklilerin tekliflerinin sınır değer hesabına dahil edildiği, yapılan hesaplamada sınır değerin 8.748.161,80 TL olarak hesaplandığı, ihaleye en düşük teklifi veren ve ihale üzerinde bırakılan ŞD Sos. Hiz. Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin sınır değerin üzerinde olduğu, dolayısıyla söz konusu isteklinin teklifine yönelik olarak aşırı düşük teklif sorgulaması yapılamayacağı anlaşılmıştır.
Diğer taraftan, Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan 16.3’üncü maddesinin yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerin kabul edilip edilemeyeceğine ilişkin olduğu, anılan maddede yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek aktarımının mümkün olması durumlarında kamu yararı ve hizmet gerekleri de dikkate alınarak kabul edilebileceğinin açıklandığı, kaldı ki ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin yaklaşık maliyetin altında olduğu,
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin teklifinin ise yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu, ancak ihale komisyonu kararıyla ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin belirlenmesinin ihale üzerinde bırakılan istekli ile sözleşme imzalanamaması durumunda idarelere söz konusu istekli ile sözleşme imzalanmasını zorunlu hale getirmediği, ihale üzerinde bırakılan istekliyle sözleşmenin imzalanamaması durumunda, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif fiyatının ihale yetkilisince uygun görülmesi kaydıyla bu teklif sahibi istekliyle sözleşme imzalanabileceği, dolayısıyla bu aşamada teklifi yaklaşık maliyetin üzerinde olan isteklinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenmesinde herhangi bir aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır.
Yapılan inceleme neticesinde başvuru sahibi isteklinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.